Το παράδοξο του κροκόδειλου







Τα παράδοξα, παρά το γεγονός ότι είναι απλά στη λογική τους, είναι αντιφατικά ή λογικά αδύνατα, και αρκετές φορές αποτελούν καύσιμα για πνευματικά βασανιστήρια. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το παράδοξο του κροκοδείλου - ένα πρόβλημα λογικής το οποίο συζητήθηκε αρχικά από τους αρχαίους Έλληνες.

Το παράδοξο του κροκόδειλου υπάρχει από την αρχαιότητα και αναφέρεται στο διάλογο του Λουκιανού "Βίων πράσις" (Vitarum auctio).


Ο Αγοράστης και ο Χρύσιππος συζητούν για τα θαυμάσια και παράξενα που ξέρουν οι φιλόσοφοι.



Ένας κροκόδειλος του Νείλου έχει αρπάξει ένα παιδι που παίζει στο ποτάμι.Ο πατέρας παρακαλεί και ο κροκόδειλος του λέειΘα αφήσω το παιδί αν καταφέρεις να μαντέψεις σωστά τι θα κάνω.

Δυστυχώς δεν υπάρχει μία σίγουρη λύση που θα γλυτώσει το παιδί, όπως φαινεται από τον παρακάτω πίνακα.



Μόνο η περίπτωση 3. έχει σίγουρο (θετικό) αποτέλεσμα (και η περίπτωση 2. σίγουρο αρνητικό). Οι περιπτώσεις 1. και 4. οδηγούν σε λογικό αδιέξοδο, ιδιαίτερα η 4. όπου ενώ ο κροκόδειλος είχε αποφασίσει να αφήσει το παιδί, δεν θα το κάνει επειδή ο πατέρας έκανε λάθος μαντεψιά.

Στο τέλος του διαλόγου ο Χρύσιππος υπόσχεται να πει "και άλλα θαυμασιώτερα" στον Αγοράστη.

Όπως είχε πει άλλωστε και ο φιλόσοφος Σαίρεν Κίκεργκωρ (Søren Kierkegaard), "ένας στοχαστής χωρίς ένα παράδοξο είναι σαν ένας εραστής χωρίς συναίσθημα". 

Καλή διασκέδαση και καλή τύχη.